czwartek, 28 lutego 2008

GRÓB ROMANA DMOWSKIEGO

Cmentarz Bródnowski
Roman Dmowski (09.08.1864-02.01.1939) - jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci międzywojennej sceny poliytycznej. Był Ministrem Spraw Zagranicznych, posłem na sejm II RP. Współzałożyciel Endecji, nacjonalista polski. Zawzięty przeciwnik Piłsudskiego, podpisywał Traktat Wersalski. Po wylewie w 1937 przeniósł się na wieś do Drozdowa i tam wkrótce umarł. Jego pogrzeb na Bródnie zgromadził ponad 100.000 osób, była to jedna z największych międzywojennych manifestacji.
Co w nim kontrowersyjnego? Był zagorzałym antysemitą, wyznawcą teorii żydowskiego spisku. Podobno romansował z późniejszą żoną Piłsudskiego, choć sam nigdy sie nie ożenił.
Ustawą z 1999 został uczczony mianem męża stanu.

środa, 27 lutego 2008

BANK POLSKI

ul. Bielańska 10
Powstał w 1910, wg proj. Leontija Benois. Wcześniej na tym miejscu działała tu mennica królewska, uruchomiona przez Stanisława Augusta w 1766. Po III rozbiorze mennicę zamknięto, ale ponownie otwarto w 1810. W czasach Królestwa Polskiego zmieniono walutę i sprowadzono z Petersburga nowoczesną maszynę parową. Mennicę zamknięto ponownie w 1868. Później umieszczono tu Bank Państwa, główną instytucję finansową Rosji carskiej. Po odzyskaniu niepodległości mieściła się tu Polska Krajowa Kasa Oszczędności, a od 1926 Bank Polski. W 1944 Bank był redutą Powstania Warszawskiego, kiedy został poważnie zniszczony. Do tej pory nie został odbudowany, pozostając w trwałej ruinie. Na dziedzińcu umieszczono... parking. Jeśli ma się troche determinacji i wejdzie na podwórze od Daniłowiczowskiej, można zobaczyć budynki administracyjne i mieszkalne banku, ale o nich innym razem... :)

wtorek, 26 lutego 2008

KOŚCIÓŁ POKAMEDULSKI NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NMP

ul. Dewajtis 5
Pierwotnie zbudowano tu drewnianą kaplicę w 1639 i eremy. W latach 1669-1758 zaczęto budować murowaną świątynię z fundacji Michała Korybuta Wiśniowieckiego, którą poświęcił on uroczyście 19.06.1669. Pod koniec wieku XIX budynki zaczęły popadać w ruinę, w 1902 umarł ostatni kameduła. Umieszczono tu przytułek dla inwalidów wojennych, jednak odbudowano go w 1905 pod kierownictwem Józefa Piusa Dziekońskiego i klasztor przejęli marianie, tworząc tu gimnazjum i seminarium. W 1909-13 kościół gruntownie wyremontowano. Klasztor stanowił miejsce zielonoświątkowych odpustów. W 1944 hitlerowcy spalili kompleks, jednak wcześniej księża ukryli wyposażenie. Odbudowa zakończyła się w 1965, ale od 1954 umieściła się tu Akademia Teologii Katolickiej. Ostatnio ATK zostało zmienione na Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Fasada ma dwie kolumny i dwa pilastry, w tympanonie umieszczono herb Rzeczypospolitej. Nad wejściem widać herb kongregacji (wzgórza) i zakonu (gołębie pijące z kielicha). Po obu stronach umieszczono figury św. Benedykta i św. Romualda. Nad wejściem jest godło zakonu. widok od strony eremów, o których przy innej okazji :)

poniedziałek, 25 lutego 2008

MADONNA Z OKRZEI

ul. Okrzei 30
Praskie podwórko jakich wiele, w kamienicy z pocz. XX w. Pośrodku stoi Madonna i swym czułym okiem spogląda na to co sie wokół dzieje. Nawet w nocy...

niedziela, 24 lutego 2008

WIADUKT NAD KANAŁKIEM ŻERAŃSKIM

Most został przerzucony nad kanałkiem Żerańskim po wojnie, wraz ze zbudowaniem zakładów i fabryk na Żeraniu Wschodnim. Te tory prowadzą między innymi do Coca Coli, E.C. Żerań, chłodni Morspol...
Pociągi przejeżdżają tu raz na dobę, jak dobrze pójdzie, dlatego spokojnie można tędy spacerować i pofocić :)
Pod spodem często przepływają kajakarze i wioślarze Spójni Warszawa, którzy mają swoją przystań w porcie Żerańskim... Na brzegu wysiadują wędkarze, sielanka :)

sobota, 23 lutego 2008

WILLA MARCELEGO POROWSKIEGO

ul. Genewska 10
Powstała w 1937 roku wg proj. Maksymiliana Goldberga i Hipolita Rutkowskiego dla Marcelego Porowskiego, dyrektora Biura Związku Miast Polskich, który walczył w Powstaniu Warszawskim pod ps. Sowa; nawet przewodził ludności cywilnej. Dziś mieści się tu Biuro Ekspertyz Księgowych.

piątek, 22 lutego 2008

GRÓB KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI

ul. Hozjusza 2, przy kościele św. Stanisława Kostki.
Wykonany w kształcie krzyża przez Jerzego Kalinę, poświęcony w 1984 i 1986. Przez pierwsze dwa lata krzyż był drewniany. Otoczony jest kamieniami ułożonymi w zarys granic Polski. Grób jest miejscem pielgrzymek z całego świata, szczególnie w rocznicę śmierci (19.10) i imieniny (23.10). Przy grobie pełnią służbę całą dobę członkowie Kościelnej Służby Porządkowej.

niedziela, 10 lutego 2008

PRZERWA - SŁOWACJA

Wyjeżdżam na urlop szusować na Słowację, więc przerwa nastąpi niejaka. Następny post ok. 22.02.2008, więc do zobaczenia :)

KOŚCIÓŁ WIZYTEK PW. OPIEKI ŚW. JÓZEFA

ul. Krakowskie Przedmieście 34
Początkowo powstała tu drewniana świątynia dla sprowadzonych z Francji w 1654 przez Ludwikę Marię Gonzagę Wizytek. W latach 1728-33 i 1754-63 wybudowano świątynię murowaną wg proj. Karola Bay’a w stylu późnego baroku. W listopadzie 1825 15-letni Chopin został tu organistą licealnym.
Zwraca uwagę fasada z kolumnami i rzeźbami Jana Plersch’a; puste nisze nigdy nie zostały zapełnione.
W środku mamy ołtarz główny z 1760 projektu Eiframa Schroegera, wykonany przez Plerscha. Również jego dziełem jest ambona w kształcie łodzi z 1762.W ołtarzu wisi obraz Nawiedzenie Maryi Panny namalowany przez Tadeusza Kuntze – Konicza. W okienkach obok ołtarza mieszczą się relikwie św. Romana i św. Feliksa. Hebanowe tabernakulum ufundowała w 1654 Ludwika Maria Gonzaga. Posadzka, konfesjonały i ławki pochodzą z XVIII w. Ołtarze boczne założono na początku istnienia kościoła. Posąg Kazimierza Brodzińskiego wykonał Władysław Oleszczyński.
W kościele spoczywa serce Marii Gonzaghi.

sobota, 9 lutego 2008

POMNIK ARMII KRAJOWEJ

pl. Małachowskiego
Pomnik poświęcony jest żołnierzom AK Zgrupowania "Bartkiewicz", które walczyły w tej okolicy w czasie Powstania Warszawskiego. Oddział został utworzony na początku powstania przez majora Włodzimierza "Bartkiewicza" Zawadzkiego. Zgrupowanie walczyło na ulicach: Marszałkowskiej, Królewskiej, Mazowieckiej, Kredytowej, Świętokrzyskiej i na pl. Małachowskiego i Napoleona (dziś Powstańców Warszawy).
Kompanie zgrupowania walczyły i utrzymały Pocztę Główną, atakowały PAST-ę, zdobyły gmach Arbeitsamu (ul. Kredytowa), produkowały granaty w budynku Gebethnera i Wolfa (ul. Jasna), a także organizowali rusznikarnię w podziemiach gmachu PKO (ul. Świętokrzyska), zdobyły i rozbroiły 600 mm moździeż Karl Morser, zwany "Ziu", najcięższy sprzęt tego typu, likwidowano również snajperów niemieckich, organizowano transporty żywności i kopano studnie głębinowe...

środa, 6 lutego 2008

FILHARMONIA

ul. Jasna 5
Zbudowana w latach 1900-1 wg proj. Karola Kozłowskiego, inspirowany paryską operą Charlesa Garniera. Pieniądze na filharmonię dało 270 przemysłowców, m.in. Leopold Kronenberg i wielu przedsiębiorców żydowskich. W środku mieściły się posągi dłuta Władysława Mazura: Beethoven’a, Mozarta, Chopina, Moniuszki, neogotyckie szatnie, wielki plafon Życie muz na Olimpie Antoniego Strzałeckiego w sali głównej. Filharmonię otwarto 05.11.1901 wraz z koncertem Ignacego Paderewskiego z orkiestrą pod batutą Emila Młynarskiego, pierwszego kierownika filharmonii. W 1939 budynek spłonął od wybuchu bomby. W 1953 usunięto wszystkie dekoracje, a w 1955 odbudowano w stylu socrealizmu wg proj. E. Szparkowskiego. Tu odbywają się konkursy Chopinowskie i festiwal muzyki współczesnej Warszawska jesień.
Niestety, jest to budynek diametralnie różniący się od przedwojennego na niekorzyść...

wtorek, 5 lutego 2008

WARSZAWSKIE TOWARZYSTWO DOBROCZYNNOŚCI

ul. Króakowskie Przedmieście 62
Jest to zespół budynków, połączonych w jeden. Do klasztoru Karmelitanek Bosych z 1663 dołączono dwór Bobolich z XVI w., należący do podkomorzego koronnego Andrzeja Boboli i pałac Kazanowskiego z 1643. Pałac był olśniewająco piękny, odbywały się w nim wspaniałe bale. Od strony podwórza był tu mały zwierzyniec. Zakonnice przebywały w klasztorze w 1663-1819, pałac Kazanowskiego został zniszczony w trakcie potopu, zresztą ówczesny właściciel, radziejowski, zdradził na rzecz Szwedów. W pałacu Kazanowskiego umieszczona była scena walki z małpami Zagłoby z Trylogii. Po przeniesieniu Karmelitanek do Krakowa, budynki przejęło Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności, założone w 1814, które miało za cel budowę przytułków i opiekę medyczną nad ubogimi. Budynek przerobił Antonio Corazzi w 1819.Na koncertach dobroczynnych występowali Chopin i Krasiński, wpływy z Teatru Rozmaitości przekazywane były częściowo dla WTD. Po wojnie towarzystwo zawiesiło działalność, by powrócić do niej w latach ’70 XX w. W 2000, podczas remontu odnaleziono freski z XVII w.

Na fasadzie umieszczony jest napis Res sacra miser, czyli „ubogi rzecz święta” i pelikan, symbol dobroczynności. Według legendy ptak rozdziera dziobem własną pierś, by nakarmić nią młode.

poniedziałek, 4 lutego 2008

POMNIK CZERWCA 1976

pl. Czerwca 1976
Wreszcie coś z Ursusa, aż mi normalnie wstyd, że nic wcześniej stąd nie wrzucałem... Zaczynam od chyba najbardziej centralnego i najważniejszego miejsca w Ursusie.
Fala strajków i protestów miała miejsce w PRL pod koniec czerwca 1976 r., po ogłoszeniu przez rząd Piotra Jaroszewicza wprowadzenia drastycznych podwyżek cen urzędowych na niektóre artykuły konsumpcyjne. Zaowocowało to licznymi aresztowaniami, zwolnieniami z pracy, "wilczymi biletami" robotników podejrzewanych o aktywny udział w strajkach.

Pomnik wykonał Leszek Nadstawny wraz z załogą fabryki Ursus. Składa się z metalowego krzyża i piaskowca na granitowym postumencie. Na tablicy napis: Pamięci tych, którzy w czerwcu 1976 r. podnieśli robotniczy protest przeciw krzywdzie i nieprawości cierpiących, upokorzonych, prześladowanych ludzi dobrej woli, którzy stanęli w obronie robotników tworząc zręby polskiej Solidarności. W pięciolecie wydarzeń czerwcowych dla nauki i przestrogi pokoleń. Załoga ZM Ursus. Obok umieszczono fragment wiersza Tuwima: ... a kiedy lud na nogi stanie, niechaj podniesie pięść żylastą, daj pracującym we władanie plon pracy ich we wsi i miastach...” Pomnik odsłonięto 04.09.1981 i budził on zdziwienie, że pozwolono na postawienie go w tamtym okresie.

niedziela, 3 lutego 2008

KOŚCIÓŁ ŚW. DUCHA I ŚW. PAWŁA PUSTELNIKA OJCÓW PAULINÓW

ul. Nowomiejska 23
Paulini przybyli do Polski z Węgier w 1382. Jednym z superiorów klasztoru był słynny z obrony Jasnej Góry przed Szwedami Augustyn Kordecki. W 1662 sprowadzono do Warszawy paulinów, którzy przejęli opiekę nad szpitalem św. Ducha, zmieniając probostwo w klasztor. Odbywały się tu nabożeństwa przed każdą elekcją królów z udziałem senatorów i rycerzy. W czasie pasterek występował chór młodzieży, naśladujący świergot ptaków i odgłosy zwierzęce. Na miejscu istniejącej do 1656 drewnianej kaplicy św. Ducha, z inicjatywy przeora o. Innocentego Pokorskiego, wybudowano w 1707-17 kościół wg proj. Józefa Pioli, Ceroniego i kierownictwem Józefa Belottiego (po jego śmierci pracami kierował Ceroni). Prawdopodobnie, na zlecenie paulinów, wstępny projekt wykonał Tylman z Gameren, Piola jedynie go zmodernizował. Pieniądze przekazywali Flemingowie, Potoccy, Lubomirscy, a najwięcej Jakub Zygmunt Rybiński. Prace we wnętrzu prowadzili sztukator Franciszek Maino, malarz Jan Jankier i kamieniarz Antoni Bay. Chór wykonał w 1712 cieśla Adam Niemiec. W 1725 Michał Bartłomiej Bernatowicz wykonał dekorację fasady. Konsekracji w 1727 dokonał bp poznański Michał Tarło. 26.02.1861 wyszła z kościoła manifestacja patriotyczna, ze sztandarami i pieśnią na ustach. Na rynku Starego Miasta żandarmeria spacyfikowała pochód. Po kasacie paulinów w 1819, kościół przejęło Bractwo Niemieckie św. Benona. W 1841-5 kościół odnowiono pod kierunkiem Kleofasa Konopki dzięki przełożonemu redemptorystów, Franciszka Ksawerego Lidige. Dobudowali oni wówczas ganek, na którym w 1865 stanęła figura Matki Boskiej. W 1944 kościół spalono, odbudowując w 1949-53 pod kierunkiem Jana Grudzińskiego. Od 1711, co roku 6 sierpnia, wyrusza piesza pielgrzymka do Częstochowy (w 2007 nr 296).
Pierwotny sprzęt wymieniono w latach ’20 XVIII w. Były to ołtarze Michała Bartłomieja Bernatowicza i obrazy Karola de Prevo. Po 1824 część wyposażenia poszło do innych ośrodków paulińskich (Bolimów...). Autentyki we wnętrzu to stiukowy ołtarz św. Antoniego w kruchcie (XVIII z fund. Konstancji Dulfus), dwa portale marmurowe z ok. 1710 zapewne wykonane pewnie przez Antoniego Baya, 3 epitafia (Konstancji Dulfus z 1747, jej syna paulina Januarego z wierszowaną inskrypcją, Zuzanny Szubskiej z 1776 i Marianny Czyżewskiej z 1867) i stacje drogi krzyżowej z końca XVIII w. Po wojnie sprowadzono tu z Lubiąża dwa obrazy Michaela Willmana (Koronowanie cierniem z 1656 – nawa płd. Oraz Podniesienie krzyża z 1661 w nawie pn.). W prezbiterium krata kuta z 1710. Reszta rzeczy pochodzi z okresu po odbudowie: ołtarze Zesłania Ducha Św., i boczne Anioła Stróża, św. Tomasza, św. Józefa Oblubieńca, Serca Pana Jezusa, św. Agnieszki, św. Tomasza Judy, MB Częstochowskiej (w kaplicy) i ambonę wykonał paulin Bronisław Hoffman, a większość obrazów wykonał Leonard Torwirt. Pozostałe elementy wyposażenia to: ołtarz św. Antoniego z ok. poł XVIII w., przekształcony w 2. poł. XIX w. z fundacji Konstancji Dulfus.

sobota, 2 lutego 2008

POMNIK KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI

ul. Hozjusza 2, przy kościele św. Stanisława Kostki
Pomnik wykonany z kamionki jest autorstwa Teresy Pastuszka – Kowalskiej. Odsłonięto go 19.10.1996, a stoi w rogu po lewej stronie od bramy. Postawiono go tutaj oczywiście ze względu na to, że Popiełuszko w kościele obok wygłaszał swoje słynne msze za Polskę.

piątek, 1 lutego 2008

PODSTAWA POD DZIAŁKO PRZECIWLOTNICZE

Lasek za blokami przy ul. Anieli Krzywoń, nieopodal parkingu przy Człuchowskiej, na przeciwko wylotu ul. Joyce'a.
Jest to unikalny obiekt militarny na skalę wręcz światową. Taki kawałek betonu ze śrubami służył do mocowania działek. Podobne obiekty znajdują się tylko w 5 innych polskich miastach, jednak warszawskie rozmieszczono w dość nietypowy sposób. Jest to jedno ze stanowisk, pozostałe z 7 innych, które były w okolicy. Były ułożone w kształt wachlarza.
Służyły do montowania prawdopodobnie armat przeciwlotniczych 2 cm Flakvierling 38, podstawowej broni hitlerowskich wojsk przeciwlotniczych. Takie armaty nosiły na 4,8 km i przebijały prawie 4 cm pancerz.
Cel rozmieszczenia dział akurat tu nie jest do końca jasny: obrona fortu Odolany?? Warsztatu pojazdów niemieckich?? Część umocnień Festung Warschau z 1944?? Nie wiadomo.