piątek, 31 sierpnia 2007

DOM MILLERA

Ul. Karska 7
W 1932 roku ogłoszono targi „Tani Dom Własny”. Jako miejsce targów wyznaczono plac między Twardowską a Zjednoczenia. Zbudowano 21 domków, które kosztowały od 15 do 45 przeciętnych pensji urzędnika. Wystawę odwiedziło ponad 30 000 osób, na czele z prezydentem Mościckim i premierem Prystorem. Kursowała tu nawet specjalna linia autobusowa z pl. Zamkowego. Wyróżniony dom projektanta Millera został stawiany jako wzór i powielany w wielu miejscach. Kupowali owe domki, pozostałe po wystawie, głównie pracownicy państwowi, leśnicy... Do dziś przetrwało tylko kilka domków w nienaruszonym stanie, resztę przerobiono lub wyburzono i postawiono inne domy.
Ten dom Millera, postawiony został w ciągu 27 dni: od 17 sierpnia 1932, do 10 września.

czwartek, 30 sierpnia 2007

KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ LORETAŃSKIEJ

Ul. Ratuszowa 5
W 1617 powstał tu klasztor Bernardynów z fundacji Zygmunta II Wazy. Obok klasztoru w 1640-4 stanęła mała kaplica poświęcona Matce Boskiej, wzorowana na Santa Casa w Loreto. We wnętrzu stanęła figurka MB Loretańskiej, do której pielgrzymowali wierni. Dla osłony przed deszczem obudowano ją krużgankami. Pomógł przy jej wystawieniu król Władysław IV. Pielgrzymowali tu zimą pijarowie i jezuici, idąc z wiernymi po zamarźniętej Wisle. Po drodze dochodziło do bijatyk między rywalizującymi zakonami, w ruch szły kije, lała się krew. Kres temu położył marszałek Bieliński, nakazując pielgrzymować na przemian :) Mimo, że klasztor zlikwidowano w 1811, kaplica pozostała; zabrano jednak cudowną figurę w 1794, przed atakiem Suworowa. Zamiast niej sprowadzono tu w 1811 figurę MB Kamionkowskiej, która otoczona była równym uwielbieniem. W 1821 dobudowano do kaplicy kruchtę, a w 1853 połączono je wspólnym dachem.
Wewnątrz, po środku, stoi Domek Loterański z portalem z czarnego marmuru i figurą MB Kamionkowskiej z XV w. W nowszej części stoi ambona z XVII w., obrazy Ukrzyżowanie, NMP Niepokalanie Poczęta z XVII w.
Przed kościołem znajduje się symboliczny grób Rocha Kowalskiego, postaci z sienkiewiczowskiego Potopu.

środa, 29 sierpnia 2007

UL. KANONIE

Został odlany w 1646 w pracowni Daniela Tyma, ufundowany przez podskarbiego koronnego Jana Daniłowicza. Przeznaczony był dla kościoła jezuitów w Jarosławiu, ale w czasie I wojny światowej znaleziono go na Podolu, w składnicy złomu. Podobno wywieźli go Rosjanie do jakiejś cerkwii. Niestety podobno i tak do niczego się nie nadawał, bo cos było z nim nie tak: po prostu źle brzmiał. Dzwon wykupiło Muzeum Narodowe i umieściło go na dziedzińcu muzeum. Od 1972 stoi na Kanoni. Na dzwonie umieszczono gmerk, a nad nim biegnie napis Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas; w Warszawie Roku Pańskiego 1646. Poniżej Chwalcie go na cymbałach dźwięcznych, wszelki duch niech chwali Pana.

środa, 15 sierpnia 2007

WYLECONY

Przez jakieś dwa tygodnie nie należ się spodziewać nowych potów, bo mnie NIE MA! Wylatuję sobie na Kretę (Łasicę?? Wydrę??) i jak wrócę to się odezwę :P
Pozdrawiam

OPERALNIA


Operalnia, mająca krzewić sztukę teatralną wśród Warszawiaków. Zbudował ją August III Sas w 1748 wg projektu Karola Fryderyka Pöppelmana. Na początku wystawiano tu jedynie repertuar obcojęzyczny, co nie spotkało się jednak z dobrym przyjęciem, aż specjalni ludzie zapędzali przypadkowych przechodniów do tej 500-osobowej sali, aby ją zapełnić choć trochę. Operalnię rozebrano w 1772 r. Pod koniec wieku XIX w. wzniesiono tu drewniana scenę, zwaną Teatrem Letnim, gdzie od maja do października, co drugi wieczór odbywały się przedstawienia aktorów z teatru Wielkiego. Teatr istniał do 1939. Tak zaczęła się kariera dzisiejszego Teatru Narodowego.

wtorek, 14 sierpnia 2007

GRUBA KAŚKA

Jest to zdrój publiczny z 1783 proj. Szymona Bogumiła Zuga. Była to część niezrealizowanego do końca zespołu mieszkalno – handlowego, do którego miał należeć również nie zbudowany pałac Karola Schultza, właściciela jurydyki Leszno.

poniedziałek, 13 sierpnia 2007

KATEDRA GARNIZONOWA

Ul. Długa 13\15
Powstał między 1660(czy 70??)-1712 z fundacji króla Jana Kazimierza. W latach 1660-1835 i 1916-1933 nosił wezwanie Matki Boskiej Łaskawej. W 1730 kościół przebudowano być może wg proj. Józefa Fontany. W latach 1834-7 świątynię przerobiono na cerkiew Trójcy Świętej wg planów Antoniego Corazzi’ego i Andrzeja Gołońskiego. Sobór posiadał pięć bizantyjskich kopuł, pomalowanych na niebiesko w złote gwiazdki. W 1916 kościół zwrócono legionistom, a następnie Wojsku polskiemu. W 1923-7 renowację fasady przeprowadził Oskar Sosnowski. W 1944 podczas bombardowania zawalił się dach świątyni, grzebiąc wewnątrz ok. 40 osób. Po powstaniu przetrwały wieże i mury, więc po prowizorycznym zadaszeniu, kościół działał już od 1946. Odbudowę całkowitą zakończono w 1960. Obecnie jest p.w. NMP Królowej Korony Polski.
Przed kościołem stała figura niedźwiedzia, którą można teraz zobaczyć przed kościołem jezuitów na Świętojańskiej. Wykonał ją Plersch, a kiedy pijarzy zmieniali kościół w trakcie zaborów (bo, jak już wspomniałem, zabrano im świątynię pod cerkiew), zabrali cały dobytek, włącznie z rzeźbami wokół.
Do wnętrza sprowadzono po wojnie ze Śląska barokowe ołtarze boczne, chrzcielnicę, organy i obrazy Michaela Willmana z XVII w. Znajduje się tu również figura Jezusa "Zaginionych".
Obecnie jest to trzecia katedra katolicka w Warszawie, gdzie odbywają się wszelkie uroczystości wojskowe, a także państwowe.

niedziela, 12 sierpnia 2007

PAŁAC BLANKA

ul. Senatorska 14
Pałac powstał w 1762-4 wg proj. Szymona Bogumiła Zuga dla Filipa Nereusza Szaniawskiego. Następny właściciel, bankier Piotr Blank, nadał jemu nazwę. W latach 1896-1944 pałac uzyskał połączenie z ratuszem. W latach 1935-8 dokonano przeróbek, aby przystosować go na siedzibę prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego.
W dniu 04.08.1944 pod pałacem poległ Krzysztof Kamil Baczyński.

Zachowała się Sala Muszlowa i klatka schodowa, projektu Sz. B. Zuga.

sobota, 11 sierpnia 2007

DOM POMOCY SPOŁECZNEJ im. ŚW. FRANCISZKA SALEZEGO

ul. Solec 36a

Budynek domu opieki, warsztaty i mały ogród dla pensjonariuszy mieszczą się z tyłu wszystkiego i ciężko tam trafić. Budynek powstał w 1897 dla ośrodka salezjan, którzy opiekowali się starymi i niezdolnymi do pracy.

piątek, 10 sierpnia 2007

POMNIK LEONA SCHILLERA

Pasaż Arnolda Szyfmana, koło Teatru Polskiego (Karasia 2)
Pomnik reżysera, krytyka i teoretyka teatru, kierownika Reduty, teatru im. Bogusławskiego i Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej postawiono XI 1988. Popiersie wykonał Marian Wnuk w 1961.

czwartek, 9 sierpnia 2007

KOŚCIÓŁ POKARMELICKI P.W. NMP i ŚW. JÓZEFA OBLUBIEŃCA

ul. Krakowskie Przedmieście 52\54.
Powstał w 1661-82 wg proj. Józefa Szymona Belottiego (lub Tylmana z Gameren). Orientowany na planie krzyża, w 1761-2 zyskał fasadę, która była pierwszym przypadkiem architektury klasycystycznej w Polsce. Na szczycie kościoła widnieje kula miedziana, zwana banią karmelicką, dzięki czemu w Warszawie przyjęło się powiedzenie „spuchł jak bania karmelicka”. W czasie potopu kościół doszczętnie zniszczono za ostrzał armatni, jaki prowadziła z tarasu na tyłach świątyni Maria Ludwika (żona Jana Kazimierza). Napis łaciński na tablicy nad wejściem głosi: Bogu Najlepszemu Najwyższemu, Najświętszej Dziewicy Wniebowziętej i Jej mężowi świętemu Józefowi świątynię jaśnie oświeceni książęta Michał Radziwiłł, wojewoda wileński, hetman wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego ślubował, karol, wojewoda wileński, najznakomitszy i najbardziej posłuszny syn wystawił, jeden i drugi wyposażył i ukończył, ich dzieło marmurowi powierzyli karmelici bosi wielce zobowiązani roku 1782 dnia 28 września. Brał tutaj ślub Jan III Sobieski i Maria Kazimiera d’Arquien.
Na szczycie umieszczono figury Nadziei i Miłości, a pomiędzy nimi umieszczono ową banię, którą oplata wąż z jabłkiem w pysku, przyciśnięty kielichem z Hostią.Wnętrze nie zostało ukończone, ale wyposażenie jest z XVIII i XIX w: ołtarz główny z 1750, ołtarze boczne z 1857, ambona z pocz. XVIII w.

środa, 8 sierpnia 2007

CMENTARZ ŻOŁNIERZY WŁOSKICH

Na początku, kiedy cmentarz powstawał w 1927 roku, leżał daleko za miastem. Urządzono go wg projektu Biura Technicznego Komisariatu Głównego Do Spraw Cmentarzy Wojskowych w Rzymie. Do budowy wykorzystano włoskie materiały, a w każdej mogile jest garść włoskiej ziemi. Do 1970 roku u wejścia stał łuk triumfalny.
Cmentarz jest obecnie pod opieką ambasady włoskiej. Spoczywa tu 868 żołnierzy z I wojny światowej i 1505 byłych jeńców i ofiar hitlerowców. Naprzeciw bramy stoją dwie katakumby z prochami żołnierzy, a także dwie ukryte pod trawą przy samym wejściu. Na środku znajduje się tablica ku czci 5 włoskich generałów zamordowanych przez Waffen SS w Kuźnicy Żelichowskiej, 25.01.1945r.




wtorek, 7 sierpnia 2007

PAŁAC BISKUPÓW KRAKOWSKICH


ul. Miodowa 3
Pierwszy dom wystawił tu w XVI w. krawiec Michał Czajka, a następny właściciel przerobił go na spory dwór, w którym bawili książęta pruscy. Pierwotnie rezydencja została wzniesiona w 1619 dla królowej Konstancji (druga żona Zygmunta III Wazy). Po 1636 biskup krakowski Jakub Zadzik przerobił ją na siedzibę krakowskich biskupów, przybywających na sejmy. Następnym mieszkańcem pałacu był biskup Andrzej Trzebicki. Pałac przebudował w 1760-2 biskup Kajetan Sołtyk wg planów Jakuba Fontany. Biskup urządzał w Warszawie bardzo wystawne przyjęcia, na ponad 200 osób. Zresztą otrzymał swą funkcję dzięki sprytnemu fortelowi: dowiedziawszy się wcześniej o śmierci poprzedniego biskupa, ruszył do króla z mianowaniem. Poczekał, aż król będzie w dobrym humorze i posunął mu papier do podpisania. Król, rozbawiony do łez palącym się tyłkiem błazna, nawet nie spojrzał co podpisuje. Po czym Sołtyk udał się do Wodzickiego po pieczęć. A że Wodzicki był jego bezpośrednim rywalem w starciu o godność, rzucił mu Sołtyk pełną kiesę. Wodzicki zrozumiał co zaszło, kasę schował i kazał przypieczętować papier. Na drugi dopiero dzień król dowiedział się, kogo mianował biskupem. W czasie zaborów mieścił się tu m. in. Trybunał Handlowy i inne instytucje sądowe. Od poł. XIX w. pałac został przerobiony na czynszówkę ze sklepami na dole, mieścił się tu do 1911 m. in. słynny zakład fotograficzny Jana Mieczkowskiego. W 1910 zdecydowano o wyburzeniu pałacu i zbudowaniu na jego miejscu kamienicy z pasażem handlowym, ale mimo wbudowania nawet kamienia węgielnego, budowa nie doszła do skutku; wyburzono tylko 3 osie od strony dzisiejszej trasy WZ. W 1939 budynek spalono, w 1944 zburzono do fundamentów. Obok bramy zachowały się oryginalne gaśniki na pochodnie. Na fasadzie umieszczone były 3 tablice, poświęcone Zadzikowi, Trzebickiemu i Sołtykowi, ale zachowała się tylko ta Sołtykowa: Kajetan Sołtyk, w pierwszych latach godności biskupiej, upływem czasu [gmach ten] zniszczono na nowo wewnątrz i zewnątrz przebudował i do obecnej postaci doprowadził w roku 1761.

poniedziałek, 6 sierpnia 2007

METROPOLITAN

pl. Piłsudskiego 1\2\3.
Powstał w 2000-1 wg proj. sir Normana Foster’a. Mieści w sobie biura, sklepy i punkty usługowe. Na dziedzińcu mieści się fontanna, wyrzucająca wodę w odpowiednich sekwencjach (o fontannie kiedy indziej :P). Budynek zwany jest „Żyletkowcem” dzięki wystającym, cienkim, prostokątnym kawałkom materiału na ścianach (które, nawiasem mówiąc, ostatnio zaczęły odpadać...).

niedziela, 5 sierpnia 2007

WILLA KAZINEK

ul. Szynowa
Jest to jedna z przedwojennych willi białołęckich. Powstała w 1930 r. Nie mam żadnyc bliższych informacji, kto i co i kiedy, więc, ponownie, jeśli ktokolwiek coś wie, poproszę :)

piątek, 3 sierpnia 2007

DOM POD KRÓLAMI


Ul. Hipoteczna 2
Dom Pod Królami – Powstał między 1616 a 1624 dla podskarbiego koronnego Mikołaja Daniłowicza z Żurowa. W 1660 zakupili go jezuici, ale w 1736 nabył go kanclerz wielki koronny bp Andrzej Załuski, umieszczając tu zbiory swojego brata, Józefa Załuskiego. 08.08.1747 otwarto tu publiczną Bibliotekę Załuskich (jedną z najwcześniejszych w Europie!). W XIX w. właścicielem był Stanisław Nowakowski. W 1944 został zniszczony, ale szybko go odbudowano. W 1960-2 dostawiono skrzydła i oficyny. Dziś mieści się tu ZAiKS.
W budynku ocalały oryginalne schody i portal z XVII w., a także fryz z popiersiami królów i książąt polskich. W 1824 St. Nowakowski odkrył owe rzeźby w piwnicy; nie wiadomo kto je tam włożył, prawdopodobnie należały do pierwotnego wystroju pałacu. Odnowił je, dorobił brakujące (od Władysława IV do księcia warszawskiego, Fryderyka Augusta). W 1900 przebitą ul. Hipoteczną i nazwano pałac Domem Pod Królami. Wtedy usunięto popiersie Fryderyka Augusta, który zrzekł się tytułu po Kongresie Wiedeńskim. Zamiast tego dodano w niszy figurę Matki Boskiej z 1863. W tej chwili znajduje się tu 40 popiersi, gdyż w latach ’60 XX w. dodano 4 brakujące. Od ściany szczytowej pawilonu północnego (od Trasy W-Z) umieszczeni są: Mieszko I (1621), Bolesław Chrobry (1621). Od strony Hipotecznej: Mieszko II (1621), Kazimierz Odnowiciel (1621),Bolesław Śmiały (1621), Władysław Herman (1621), Bolesław Krzywousty (1621), Władysław II (1621), Bolesław Kędzierzawy (1621), Mieszko Stary (1621), Kazimierz Sprawiedliwy (1621), Leszek Biały (1621), Władysław Laskonogi (1960), Henryk Pobożny (1960), Bolesław Wstydliwy (1621), Leszek Czarny (1621), Przemysław II (1621), Wacław II (1621), Władysław Łokietek (1621), Kazimierz Wielki (1621), Ludwik Węgierski(1621), Jadwiga (1960), Władysław Jagiełło (1621), Władysław Warneńczyk (1621), Kazimierz Jagiellończyk (1621), Jan Olbracht (1621), Aleksander Jagiellończyk (1621), Zygmunt Stary (1621), Zygmunt August (1621), Henryk Walezy (1621), Stefan Batory (1621, zrekonstruowany w 1960), Zygmunt III Waza (1621), Władysław IV (1824), Jan Kazimierz (1824, zrekonstruowany w 1960), Michał Korybut Wiśniowiecki (1824), Jan III Sobieski (1824), Stanisław Leszczyński (1960), August II (1824), August III (1824, zrekonstruowany w 1960), Stanisław August Poniatowski (1824).

UL. SZLACHECKA

Ulica biegnie od kanału Żerańskiego do ul. Pawła Włodkowica wzdłuż torów kolejowych, nieopodal dawnych zabudowań PGR Białołęka. I niechże ktoś mi wyjaśni, jakim cudem i z jakiego logicznego powodu ta ulica nosi właśnie TAKA nazwę?????

czwartek, 2 sierpnia 2007

POWSTANIE WARSZAWSKIE

Wczoraj minęła 63. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. O godzinie 17 u mnie na ulicy stały nawet samochody. Choć Godzina W wyznaczona była na 17, Powstanie zaczęło się przypadkowo o 13 na Żoliborzu, potyczką z patrolem hitlerowskim. Czy powstanie było potrzebne?? Nie mnie to oceniać, wiadomo na pewno, że było źle przygotowane: nie było broni (część pojechała na wschód do Białegostoku, bo Akcja BURZA miała wreszcie ominąć Warszawę, a sprzęt złożony w Ogrodach Ulrycha przepadł, bo niespodziewanie ogrody zajęła dywizja niemiecka), rozkaz został wydany o 20 dnia wcześniejszego, więc w związku z godziną policyjną mógł dotrzeć dopiero w ciągu dnia i nie wszyscy zdążyli... Ale te 63 dni były chyba najbardziej bohaterskimi dniami w historii Polski i Warszawy i o tym pamiętajmy...

środa, 1 sierpnia 2007

RYNEK MARIENSZTACKI


Mariensztat to nazwa jurydyki Eustachego Potockiego, założonej w 1762. Nazwa pochodzi od imienia jego żony, Marii, z języka niemieckiego. Rynek powstał w 1847-65 jako plac targowy. W latach 1948-9 zbudowano wokół placu osiedle Mariensztat wg proj. Zygmunta Stępińskiego, wiązało się to z budową Trasy W-Z.