niedziela, 14 września 2008

POMNIK BOHATERÓW POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

pl. Krasińskich
Pomysł pomnika wysunął 18.09.1980 Marian Pyzel ze Staromiejskiego Koła Terenowego PTTK. Pół roku później powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika Powstania Warszawskiego 1944. Lokalizację wybrano w telewizyjnym sondażu. Założono konto, na które ludzie wpłacali pieniądze: zebrano 22 mln zł. 15.02.1983 ogłoszono konkurs, ale spośród 65 prac nie wyłoniono zwycięzcy: ani jury, ani społeczeństwu nie spodobał się żaden z projektów (wystawiono je w Muzeum Narodowym). W drugim etapie wybrano projekt Piotra Rzeczkowskiego, studenta V-go roku ASP i Marka Ambroziewicza. Projekt przedstawiał mur i wybiegających za niego powstańców i część drugą, gdzie ludność cywilna chowała się w mur. Prasa zaczęła jednak zmieniać nazwę pomnika na Bohaterów i rozgorzała kłótnia o nazwę. W rezultacie Komitet zawiesił działalność i rozpisano w 1984 nowy konkurs. Z 3 prac wybrano projekt Budyna i Kućmy. Po pewnych poprawkach projekt został zaakceptowany w 1985.

31.07.1984 położono kamień węgielny i wmurowano akt erekcyjny. Rzeczoznawcy negatywnie ocenili jednak projekt. Na placu wystawiono makietę 1:1 i prezydent miasta zaakceptował go, pomimo dużego protestu SARP i innych instytucji i osób publicznych. Twierdzono powrót do wzorców socjalistycznych, że jakiekolwiek postacie będą nie na miejscu, że czci jedynie poległych za wolność miasta, a nie sam zryw narodu. W rezultacie rozpisano nowy konkurs 17.03.1988, ale na skutek protestu uczestników Powstania, że za długo już czekają na ten pomnik, minister kazał go zbudować. Odsłonięty został w 45. rocznicę wybuchu powstania 01.08.1989, wg projektu Wincentego Kućmy i Jacka Budyna ze składek narodowych.
Sam pomnik przedstawia dwie grupy: pierwsza wybiega spośród kamienic, uzbrojona i umundurowana w jakikolwiek sposób, druga grupa przedstawia ewakuację żołnierzy na Żoliborz i do Śródmieścia kanałami.

4 komentarze:

lavinka pisze...

Ten pomnik wolałam zanim powstały sądy.... teraz wydaje się mniej monumentalny i dużo mniejszy...

BTW wybierasz się w najbliższy w piatek na spotkanie GTWb? Zdaje się,że tylko miejsce będzie inne, bliżej metra centrum.

Anonimowy pisze...

a nie wiem nic na ten temat, ale jak dam radę to wpadnę, jasność :)

Anonimowy pisze...

ergo,

Przecież jest to Pomnik Powstania Warszawskiego; podana u Ciebie nazwa to cytat komunistów z owych czasów.Hey!

margo pisze...

Od 1945 roku wymazywano pamięć o miejscach masowych egzekucji, chociaż do dziś pamięć o nich nie zanikła, gdyż mieszkańcy długo kładli kwiaty. Pomnik Powstania Warszawskiego miał być po latach protestów zadośćuczynieniem za wyklęcie przez władze uczestników powstania, jednak odsłonięty właśnie 1989 roku okazał się być pomnikiem bohaterów powstania.